Vị thuốc long nhãn là cùi nhãn được phơi hoặc sấy khô nửa chừng. Trong sách thuốc Đông y, long nhãn được xếp trong nhóm thuốc bổ huyết cùng với đương quy, hà thủ ô, bạch thược…
1. Công dụng của long nhãn
Trong Đông y, nhãn được gọi là thứ quả có tác dụng dưỡng huyết ích trí thần hiệu (ích trí quả). Long nhãn có vị cam, tính ôn, lợi về kinh tâm và tỳ, có tác dụng bổ ích Tâm Tỳ, dưỡng huyết an thần; chủ trị kinh quý chính xung (trống ngực hồi hộp tim loạn nhịp), thất miên kiện vong (mất ngủ hay quên), thực thiểu thể quyện (kém ăn mệt mỏi), tiện huyết băng lậu (đại tiện ra máu), phụ nữ băng lậu.
Trong sách “Bản thảo cương mục” Lý Thời Trân đã từng nhận định: Về mặt thực phẩm, nhãn đứng sau vải, nhưng về mặt bổ dưỡng thì nhãn có tác dụng tốt hơn, vì vải là quả có tính nhiệt, còn long nhãn có dược tính tương đối bình hòa. Để bổ dưỡng, sử dụng long nhãn cũng đã có tác dụng tốt, nếu biết cách phối hợp với những vị thuốc khác, thì tác dụng càng thêm rõ rệt.
Long nhãn, vị thuốc chữa suy nhược thần kinh.
Theo kết quả nghiên cứu hiện đại, long nhãn là vị thuốc có tác dụng bổ dưỡng tốt đối với hệ tuần hoàn và hệ thần kinh. Trong long nhãn có các chất dinh dưỡng cơ bản: Carbohydrate, protein, lipid; các chất khoáng như canxi (Ca), photpho (P), sắt (Fe); các sinh tố như vitamin B1, vitamin B2, vitamin C, nicotinic acid; ngoài ra còn có cả vitamin B4, cholic acid, tartaric acid…; có tác dụng chống lão suy, tăng cường hoạt tính của các tế bào thần kinh. Trong cùi nhãn còn có vitamin PP, một chất có tác dụng làm tăng độ đàn hồi của quá trình tuần hoàn máu.
2. Cách dùng long nhãn
– Bồi bổ khí huyết, an thần định trí: Long nhãn 300g đem ngâm 1000ml rượu trắng. Sau 20 ngày là có thể dùng được, ngày uống 2 lần, mỗi lần 15ml.
– Chữa mồ hôi trộm ở trẻ em: Long nhãn 30g, hồng táo 15g. Sắc nước uống hàng ngày.
– Chữa suy nhược thần kinh kèm theo các triệu chứng như tim đập nhanh, loạn nhịp, mất ngủ, hay quên, mệt mỏi, chán ăn: Long nhãn nhục 250g, kỷ tử 100g, cúc hoa 50g, đương quy 50g, toan táo nhân 30g; ngâm với 3000ml rượu trắng, sau 30 ngày là có thể dùng được, ngày uống 2 lần, mỗi lần 15-20ml.
Cháo long nhãn, hạt sen chữa thiếu máu.
